Jednym z najczęściej spotykanych problemów w nowym budownictwie oraz w budynkach po termomodernizacji jest brak skutecznej wentylacji. Im bardziej szczelny budynek tym gorsza skuteczność działania wentylacji grawitacyjnej. Negatywne skutki można dostrzec gołym okiem tj. skraplanie się wody na szybach i ścianach, pojawienie się grzybów i pleśni. Mieszkańcy przebywający w takim środowisku narażeni są na szereg chorób, które zostały zdefiniowane przez Światową Organizację Zdrowia jako „Sick Building Syndrom” („syndrom chorych budynków”) .

Odpowiedzią na problemy związane z jakością powietrza i energooszczędnością budynków jest rekuperacja –efektywny i oszczędny sposób na świeże powietrze w domu.

Rekuperacja jest nowoczesnym, najbardziej zaawansowanym sposobem wentylacji budynków. Jest to mechaniczna zrównoważona wentylacja nawiewno-wywiewna z dodatkową funkcją odzysku ciepła. System rekuperacji oparty jest na centrali wentylacyjnej, czyli na rekuperatorze, którego centrum stanowi wymiennik ciepła. W zależności od rodzaju wymiennika, rozróżnia się kilka rodzajów rekuperatorów z różnymi stopniami odzysku ciepła (maksymalnie do 95%).

Świeże powietrze z zewnątrz dostarczane jest do serca instalacji - rekuperatora poprzez kanał czerpny. W centrali powietrze przechodzi przez wymiennik ciepła, w którym absorbuje ciepło z powietrza wywiewanego z pomieszczeń. Następnie kanałem nawiewnym dostarczane jest do pomieszczeń takich jak salon, sypialnia, jadalnia, gabinet.

Zużyte powietrze usuwane jest z pomieszczeń „mokrych” (kuchnia, łazienka, pralnia, garderoba, wiatrołap) poprzez kanał wywiewny. Po przekazaniu ciepła w wymienniku transportowane jest na zewnątrz poprzez kanał wyrzutny. W wymienniku ciepła nie dochodzi do wymieszania się powietrza świeżego z usuwanym.

Przykładowy projekt systemu rekuperacji w domu jednorodzinnym. 

Jedną z wytycznych domów pasywnych jest zastosowanie systemu rekuperacji. Znając fakt, że w domu z tradycyjną wentylacją grawitacyjną przez kominy wentylacyjne potrafi uciec nawet 50 % ciepła z ogrzewania, wentylacja tradycyjna w domu pasywnym byłaby niedopuszczalna.

Zastosowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła w budynku znacząco podnosi komfort życia poprzez dostarczanie świeżego powietrza również zimą (bez wychładzania budynku). Pozwala na regulację ilości powietrza w zależności od potrzeb użytkowników. Daje możliwość szybkiego, efektywnego przewietrzenia domu np. w celu usunięcia z niego nieprzyjemnego zapachu. W okresie wiosennym i letnim eliminuje problem występowania komarów, much i innych owadów.

Rekuperacja zalicza się do systemów energooszczędnych i ekologicznych. Wpływa na zmniejszenie energochłonności budynku co za tym idzie zmniejsza się emisja CO² do atmosfery oraz zmniejsza zużycie paliw kopalnych.

Wbrew pozorom system ten nie jest dużo droższy od tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej. Wynika to z dużej różnicy w kosztach wykonania kanałów wentylacji mechanicznej i grawitacyjnej. Te drugie wymagają murowania przewodów wentylacyjnych od ławy fundamentowej do komina, podczas gdy kanały wentylacji mechanicznej to znacznie tańsze rury metalowe lub z tworzyw sztucznych. Jedyny dodatkowy nakład finansowy poniesiemy na zakup rekuperatora. Przy wyborze centrali należy zwrócić uwagę na jak najwyższą sprawność odzysku ciepła i jak najmniejszy pobór mocy elektrycznej.

Inwestycja w wentylację z odzyskiem ciepła to dodatkowy koszt ok. 8 tys złotych (w porównaniu z wentylacją grawitacyjną). Wg. ekspertów jest to doskonała inwestycja kapitałowa o rewelacyjnej stopie zwrotu na poziomie 17%. Czas zwrotu inwestycji przewidywany jest na niespełna 7 lat. Za to zdrowie i komfort życia zagwarantowany jest od początku działania systemu.